Prawa i obowiązki współwłaściciela rzeczy

Wielu z nas jest współwłaścicielem jakiejś rzeczy – samochodu, mieszkania. Zdarza się, że nawet nie zdajemy sobie sprawy z bycia współwłaścicielem (np. współwłasność powierzchni wspólnych budynku). Czy jednak znamy swoje prawa i obowiązki związane z posiadaniem udziału we współwłasności?

Rodzaje współwłasności

W polskim prawie wyróżnia się dwa rodzaje współwłasności, współwłasność łączna oraz współwłasność w częściach ułamkowych.

Współwłasność łączna powstaje tylko z określonych stosunków prawnych na podstawie przepisów regulujących te stosunki (np. wspólność małżeńska zarówno ustawowa jak i umowna, udział wspólników spółki cywilnej we własności rzeczy wniesionych do spółki). Podstawową cechą współwłasności łącznej jest jej bezudziałowy charakter. Z tego powodu współwłaściciel nie może rozporządzać swoim prawem (udziałem), dopóki trwa współwłasność łączna. Istotną cechą współwłasności łącznej jest to, że jej przedmiotem jest określona masa majątkowa, a nie współwłasność jednej rzeczy. Z chwilą ustania stosunku podstawowego (np. małżeństwa, spółki cywilnej) współwłasność łączna zmienia się we współwłasność w częściach ułamkowych.

Współwłasność ułamkowa polega z kolei na tym, że udział każdego współwłaściciela we wspólnym prawie jest określony kwotowo ułamkiem. Ułamek określa zakres uprawnień współwłaściciela w stosunkach zewnętrznych i wewnętrznych.

Przedmiotem niniejszego opracowania jest wyłącznie omówienie praw i obowiązków przysługujących współwłaścicielowi udziału w częściach ułamkowych.