Czy można legalnie pobierać pliki z Internetu?

Programy p2p

Bardziej skomplikowana sytuacja jest z aplikacjami p2p, których mechanizm utrudnia a w zasadzie wyłącza korzystanie z instytucji dozwolonego użytku prywatnego. Dochodzi bowiem w tym przypadku poza pobieraniem utworu, najczęściej do jego przesyłania, czyli rozpowszechniania. Rozpowszechnianie w ramach dozwolonego użytku prywatnego, zostało tymczasem przez ustawę znacznie ograniczone i możliwe jest tylko wówczas, gdy:

1. utwór jest utworem rozpowszechnionym,
2. rozpowszechnienie następuje wyłącznie w kręgu rodzinnym lub towarzyskim,
3. zachowane zostają warunki korzystania z utworu określone w art. 35 pr. aut., odnoszące się do wszelkich postaci dozwolonego użytku (tj. nie narusza normalnego korzystania z utworu oraz nie godzi w słuszne interesy twórcy).

W granicach dozwolonego użytku pozostaje zatem korzystanie z tych typów programów p2p, które, przykładowo:

1. umożliwiają wyłącznie na ściągnięcie utworu, bez udostępniania utworu osobom spoza kręgu rodzinnego i towarzyskiego;
2. pozwalają na ściągnięcie utworu, przy jednoczesnym przesyłaniu takiego utworu, który może być legalnie rozpowszechniany. Nie będzie zatem stanowiło naruszenia rozpowszechnianie utworu, do którego prawa majątkowe wygasły, bądź np. w ramach licencji creative commons (w której uprawniony z tytułu praw autorskich udzielił zezwolenia na rozpowszechnianie, zastrzegając wyłącznie niektóre z praw autorskich).

Przy korzystaniu z aplikacji p2p, pamiętać należy, że najczęstsza forma programu p2p, uzależnia możliwość pobrania chronionego prawem utworu od jednoczesnego przesyłania pobieranego pliku (pośród nieograniczonego kręgu anonimowych odbiorców), co bezspornie wykracza poza sferę dozwolonego użytku – właśnie przez techniczną konieczność rozpowszechnienia utworu.

Jednakże należy wskazać, że w literaturze występuje również stanowisko, zgodnie z którym ściąganie utworu przez program „porcjujący” techniczny zapis utworu na małe fragmenty (przy czym poszczególne fragmenty ściągane są z rożnych źródeł), nawet przy jednoczesnym udostępnianiem tych fragmentów (np. za pomocą programu BitTorrent) nie stanowi rozpowszechniania utworu: „wtedy udostępnianie utworu ma charakter marginesowy, i jest wyłącznie pochodną technicznych właściwości systemu informatycznego […] rozpowszechniane pakiety z fragmentami ściąganego utworu są tak małe, iż jednostkowo ujmowane nie spełniają cechy indywidualnej twórczości”.